Wat HR-professionals moeten weten over het huis van werkvermogen
Het huis van werkvermogen is een theoretisch model dat HR-professionals helpt om de duurzame inzetbaarheid van medewerkers te begrijpen en te verbeteren. Dit model bestaat uit vier verdiepingen die samen bepalen hoe goed iemand zijn werk kan uitvoeren: gezondheid en functioneren, competenties, waarden en motivatie, en werk en werkomgeving. Door dit model toe te passen, krijg je als HR-professional concrete handvatten om uitval te voorkomen en het werkvermogen van je team structureel te versterken.
Wat is het huis van werkvermogen precies?
Het huis van werkvermogen is een wetenschappelijk onderbouwd model dat laat zien welke factoren invloed hebben op de capaciteit van medewerkers om hun werk goed uit te voeren. Dit theoretische framework, ontwikkeld door Finnish Institute of Occupational Health, visualiseert werkvermogen als een huis met vier verdiepingen die op elkaar bouwen.
Het model is bijzonder relevant voor moderne HR-professionals omdat het een holistische kijk geeft op medewerkerprestaties. In plaats van alleen te focussen op ziekteverzuim of productiviteit, helpt het huis van werkvermogen je om de onderliggende factoren te begrijpen die bepalen of iemand duurzaam inzetbaar blijft.
De kracht van dit model zit in de onderlinge verbondenheid van alle verdiepingen. Als één verdieping verzwakt, heeft dat direct invloed op de andere lagen. Dit maakt het model praktisch bruikbaar voor het ontwikkelen van gerichte interventies die echt effect hebben op het werkvermogen van je medewerkers.
De vier verdiepingen van werkvermogen uitgelegd
Elke verdieping van het huis van werkvermogen speelt een unieke rol in het bepalen van iemands capaciteit om werk uit te voeren. De onderste verdiepingen vormen de basis voor de bovenliggende lagen.
Verdieping 1: Gezondheid en functioneren
Dit is de fundament van het huis. Deze verdieping omvat de fysieke en mentale gezondheid van medewerkers, inclusief hun functionele capaciteiten. Denk aan aspectos zoals cardiovasculaire fitheid, musculoskeletale gezondheid, cognitieve functie en emotioneel welzijn. Als deze basis wankelt, heeft dat directe gevolgen voor alle andere verdiepingen.
Verdieping 2: Competenties
Hier gaat het om de kennis, vaardigheden en expertise die medewerkers hebben ontwikkeld. Dit omvat zowel technische competenties als sociale vaardigheden. Competentie-ontwikkeling is dynamisch en vraagt continue aandacht, vooral in een snel veranderende arbeidsmarkt.
Verdieping 3: Waarden en motivatie
Deze verdieping behelst de intrinsieke motivatie, persoonlijke waarden en attitudes ten opzichte van werk. Het gaat om wat medewerkers belangrijk vinden, wat hen drijft en hoe zij betekenis geven aan hun werkzaamheden. Een mismatch tussen persoonlijke waarden en organisatiedoelen kan het werkvermogen aanzienlijk beïnvloeden.
Verdieping 4: Werk en werkomgeving
De bovenste verdieping bestaat uit alle externe factoren: werkomstandigheden, leiderschapsstijl, organisatiecultuur, werkdruk en werk-privébalans. Deze factoren bepalen in hoeverre medewerkers hun capaciteiten optimaal kunnen benutten.
Waarom HR-professionals dit model moeten kennen
Het huis van werkvermogen biedt HR-professionals een strategisch voordeel bij het ontwikkelen van effectief personeelsbeleid. Door alle vier verdiepingen in overweging te nemen, creëer je interventies die daadwerkelijk impact hebben op medewerkerprestaties en tevredenheid.
Voor personeelsontwikkeling geeft het model richting aan welke gebieden prioriteit verdienen. In plaats van generieke trainingen aan te bieden, kun je gerichte ontwikkelprogramma’s opstellen die aansluiten bij de specifieke behoeften van verschillende medewerkergroepen.
Het model helpt ook bij het voorkomen van uitval. Door regelmatig alle verdiepingen te monitoren, identificeer je vroegtijdig welke medewerkers risico lopen op verminderd werkvermogen. Dit stelt je in staat om proactief in te grijpen voordat problemen escaleren.
Daarnaast vergroot het huis van werkvermogen je mogelijkheden om medewerkertevredenheid structureel te verhogen. Door te begrijpen hoe verschillende factoren samenhangen, kun je werkplekinterventies ontwikkelen die meerdere verdiepingen tegelijk versterken.
Signalen herkennen: wanneer is werkvermogen in gevaar?
Vroegtijdige signaalherkenning is belangrijk voor effectieve interventies. Elk van de vier verdiepingen heeft specifieke waarschuwingssignalen die wijzen op verminderd werkvermogen.
Bij gezondheid en functioneren let je op toegenomen ziekteverzuim, klachten over vermoeidheid, concentratieproblemen of fysieke ongemakken. Medewerkers kunnen ook aangeven dat zij hun werk als fysiek of mentaal belastender ervaren dan voorheen.
Competentiegerelateerde signalen zijn onder andere uitspraken over het niet kunnen bijhouden van nieuwe ontwikkelingen, angst voor veranderingen in functie-eisen, of verminderde zelfvertrouwen bij het uitvoeren van taken. Ook een afname in leerbereidheid kan een indicator zijn.
Voor waarden en motivatie zijn waarschuwingssignalen onder meer cynisme, verminderde betrokkenheid bij organisatiedoelen, uitspraken over gebrek aan zingeving in het werk, of een afname van initiatief en proactiviteit.
Op het niveau van werk en werkomgeving signaleren medewerkers mogelijk problemen met werkdruk, onduidelijke verwachtingen, conflicten met collega’s of leidinggevenden, of een slechte werk-privébalans.
Praktische tools om werkvermogen te meten
Voor het objectief beoordelen van werkvermogen zijn verschillende gevalideerde instrumenten beschikbaar. De Work Ability Index (WAI) is het meest gebruikte meetinstrument wereldwijd en geeft een score tussen 7 en 49 die het huidige werkvermogen weergeeft.
Aanvullende vragenlijsten kunnen specifieke aspecten van de vier verdiepingen in kaart brengen. Voor gezondheid en functioneren gebruik je instrumenten die fysieke en mentale belastbaarheid meten. Competentiescans helpen bij het identificeren van kennishiaten en ontwikkelbehoeften.
Voor het meten van waarden en motivatie zijn er tools beschikbaar die intrinsieke motivatie, werkbeleving en bevlogenheid in kaart brengen. Medewerkerstevredenheidsenquêtes en 360-graden feedback kunnen inzicht geven in de ervaren werkomgeving.
| Verdieping | Meetinstrument | Focus |
|---|---|---|
| Gezondheid | Gezondheidsscreening | Fysieke en mentale fitheid |
| Competenties | Competentiescan | Kennis en vaardigheden |
| Waarden | Motivatie-enquête | Intrinsieke drijfveren |
| Werkomgeving | Werkbeleving-onderzoek | Externe werkfactoren |
Van theorie naar praktijk: concrete HR-acties
Het implementeren van het huis van werkvermogen in je HR-processen vraagt een systematische aanpak. Begin met het in kaart brengen van de huidige situatie door alle vier verdiepingen te meten bij je medewerkers.
Voor de verdieping gezondheid en functioneren ontwikkel je interventies zoals vitalisatieprogramma’s, ergonomische werkplekoptimalisatie, stressmanagement-training, en preventieve gezondheidscontroles. Deze acties versterken de basis van het werkvermogen.
Competentie-interventies omvatten gerichte trainingen, coaching, mentorprogramma’s, en het creëren van leermogelijkheden binnen de functie. Persoonlijke ontwikkelingsplannen helpen medewerkers om hun competenties strategisch uit te breiden.
Voor waarden en motivatie zet je in op het vergroten van autonomie, het bieden van betekenisvol werk, het afstemmen van taken op persoonlijke waarden, en het creëren van groeimogelijkheden die aansluiten bij individuele ambities.
Op het niveau van werk en werkomgeving implementeer je maatregelen zoals het optimaliseren van werkprocessen, het verbeteren van leiderschapskwaliteiten, het faciliteren van goede samenwerking, en het ondersteunen van een gezonde werk-privébalans.
Het huis van werkvermogen biedt HR-professionals een krachtig framework voor het structureel verbeteren van medewerkerprestaties en welzijn. Door alle vier verdiepingen systematisch te monitoren en te versterken, creëer je de voorwaarden voor duurzame inzetbaarheid. Wil je meer weten over hoe je dit model praktisch kunt toepassen in jouw organisatie? Neem dan contact met Preventned op voor een gratis adviesgesprek. Bij Preventned hebben we dit model geïntegreerd in onze WerkVermogensMonitor, waarmee organisaties hun medewerkers effectief kunnen ondersteunen in het behouden en versterken van hun werkvermogen.
