Hoe gebruik je het huis van werkvermogen voor preventie?
Het huis van werkvermogen gebruik je voor preventie door systematisch te werken aan alle vier de verdiepingen: gezondheid, competenties, waarden en werk. Je meet regelmatig de signalen per niveau, neemt gerichte preventieve maatregelen en betrekt werknemers actief bij het versterken van hun duurzame inzetbaarheid. Deze aanpak voorkomt uitval en verhoogt productiviteit.
Wat is het huis van werkvermogen precies?
Het huis van werkvermogen is een praktisch model dat laat zien hoe verschillende factoren je inzetbaarheid beïnvloeden. Het model bestaat uit vier verdiepingen die op elkaar bouwen, net als de verdiepingen van een huis.
De fundatie wordt gevormd door je gezondheid en leefstijl. Dit omvat zowel je fysieke als mentale conditie. Zonder een stevige basis kun je de andere verdiepingen niet goed ondersteunen.
De tweede verdieping behelst je competenties en vaardigheden. Hier gaat het om wat je kunt en weet, en hoe goed je je werk technisch uitvoert. Deze laag bouwt voort op je gezondheid.
De derde verdieping omvat je waarden en motivatie. Dit gaat over wat je belangrijk vindt in het werk en wat je drijft. Je persoonlijke waarden moeten aansluiten bij wat je dagelijks doet.
De bovenste verdieping is de werkomgeving zelf. Hierbij denk je aan werkdruk, collegiale samenwerking, leiderschap en werk-privébalans. Deze factoren bepalen uiteindelijk hoe goed je kunt functioneren.
Alle verdiepingen beïnvloeden elkaar. Problemen in één laag kunnen doorwerken naar andere niveaus. Daarom is het belangrijk om het hele huis in balans te houden.
Hoe herken je signalen dat het werkvermogen onder druk staat?
Signalen van verminderd werkvermogen zie je op verschillende manieren terug. Fysieke signalen zijn vaak het meest zichtbaar: regelmatige hoofdpijn, vermoeidheid, slaapproblemen of meer ziekteverzuim dan normaal.
Mentale signalen uiten zich in concentratieproblemen, vergeetachtigheid, prikkelbaarheid of het gevoel overweldigd te zijn. Medewerkers kunnen aangeven dat ze hun werk als zwaarder ervaren dan voorheen.
Gedragsveranderingen zijn ook belangrijke indicatoren:
- Verminderde betrokkenheid bij teamactiviteiten
- Minder initiatief nemen
- Vaker te laat komen of eerder vertrekken
- Negatievere houding ten opzichte van het werk
- Meer conflicten met collega’s
Prestatie-indicatoren laten ook een daling zien. Dit zie je terug in langere doorlooptijden van projecten, meer fouten, gemiste deadlines of verminderde kwaliteit van het werk.
Let ook op uitspraken van medewerkers zoals “ik red het niet meer”, “het wordt me allemaal te veel” of “ik weet niet hoe lang ik dit nog volhoud”. Deze verbale signalen zijn vaak vroege waarschuwingen.
Welke preventieve maatregelen kun je per verdieping nemen?
Voor de gezondheidsverdieping kun je verschillende maatregelen inzetten. Stimuleer gezonde gewoonten door bijvoorbeeld fruit op de werkplek aan te bieden, fietsplannen te introduceren of organisatiesport te organiseren. Zorg voor ergonomische werkplekken en bied preventieve gezondheidscontroles aan.
Op het niveau van competenties investeer je in ontwikkeling en groei. Organiseer trainingen, workshops en bijscholingen. Creëer mogelijkheden voor job rotation of nieuwe uitdagingen. Zorg dat medewerkers hun talenten kunnen benutten en nieuwe vaardigheden kunnen ontwikkelen.
Voor de waardenverdieping is het belangrijk dat je regelmatig gesprekken voert over motivatie en doelen. Help medewerkers om hun persoonlijke waarden te verbinden aan hun werk. Geef duidelijkheid over de missie en visie van de organisatie en laat zien hoe ieders bijdrage ertoe doet.
Op werkniveau kun je concrete aanpassingen maken:
| Werkfactor | Preventieve maatregel | Praktisch voorbeeld |
|---|---|---|
| Werkdruk | Realistische planning | Buffers inbouwen voor onverwachte taken |
| Autonomie | Meer zelfstandigheid | Flexibele werktijden en thuiswerkmogelijkheden |
| Samenwerking | Teambuilding activiteiten | Maandelijkse teamlunches of overleggen |
| Leiderschap | Leiderschapstraining | Coaching voor managers in feedback geven |
Hoe betrek je werknemers bij het gebruik van het model?
Werknemers betrekken bij het werkvermogenmodel begint met transparante communicatie. Leg uit waarom je met het model werkt en wat het oplevert voor zowel de organisatie als voor hen persoonlijk. Vermijd jargon en maak het concreet.
Organiseer interactieve sessies waarin medewerkers zelf kunnen ervaren hoe het model werkt. Laat hen hun eigen werkvermogen beoordelen en samen nadenken over verbeterpunten. Dit creëert eigenaarschap en betrokkenheid.
Maak het persoonlijk relevant door individuele gesprekken te voeren. Bespreek de uitkomsten van metingen en ga samen op zoek naar oplossingen. Medewerkers voelen zich gehoord wanneer hun input serieus wordt genomen.
Zet collega’s in als ambassadeurs. Mensen die positieve ervaringen hebben met het model kunnen anderen enthousiasmeren en helpen bij de implementatie.
Creëer een veilige omgeving waarin medewerkers durven te vertellen over hun uitdagingen. Benadruk dat het doel is om samen te werken aan oplossingen, niet om mensen te beoordelen of af te rekenen.
Geef regelmatig feedback over de voortgang en resultaten. Laat zien welke verbeteringen zijn gerealiseerd door de inzet van het model. Dit motiveert mensen om betrokken te blijven.
Wat zijn de voordelen van preventief werken met werkvermogen?
Preventief werken met werkvermogen levert concrete voordelen op voor beide partijen. Voor werkgevers betekent dit minder ziekteverzuim, lagere vervangingskosten en hogere productiviteit. Medewerkers met een goed werkvermogen zijn gemiddeld 22,9% productiever dan collega’s met een laag werkvermogen.
De financiële impact is aanzienlijk. Organisaties die structureel werken aan werkvermogen zien een return on investment tot 252%. Dit komt door de combinatie van minder uitval, hogere productiviteit en betere organisatieresultaten.
Voor werknemers biedt preventief werken meer werkplezier, betere gezondheid en een hogere mate van duurzame inzetbaarheid. Ze ervaren minder stress en hebben meer energie voor hun werk en privéleven.
Organisatorische voordelen zijn onder andere:
- Betere werksfeer en teamcohesie
- Hogere medewerkerstevredenheid en retentie
- Verbeterde reputatie als werkgever
- Proactief anticiperen op problemen in plaats van achteraf oplossen
- Meer inzicht in de factoren die echt uitmaken voor jouw organisatie
Het werkt ook preventief tegen burn-out en langdurige uitval. Medewerkers met een slecht werkvermogen hebben een kans van 80-90% om binnen enkele jaren langdurig uit te vallen. Door tijdig in te grijpen voorkom je deze escalatie.
Praktische stappen om vandaag te beginnen
Begin met het meten van het huidige werkvermogen in je organisatie. Gebruik een gevalideerd instrument om inzicht te krijgen in de verschillende verdiepingen van het huis van werkvermogen. Dit geeft je een objectieve nulmeting.
Stel een werkgroep samen met vertegenwoordigers uit verschillende afdelingen. Zorg voor draagvlak door duidelijke doelen te formuleren en te communiceren waarom dit belangrijk is voor de organisatie.
Analyseer de resultaten om je stuurfactoren te identificeren. Welke factoren hebben in jouw organisatie de grootste invloed op het werkvermogen? Dit verschilt per bedrijf en sector.
Maak concrete actieplannen per thema. Kies voor maatregelen die je kunt implementeren en waarvan je het effect kunt meten. Begin klein en bouw langzaam uit.
Zorg voor regelmatige monitoring. Werkvermogen is dynamisch en verandert voortdurend. Plan daarom cyclische metingen om de voortgang te volgen en bij te sturen waar nodig.
Train leidinggevenden in het voeren van gesprekken over werkvermogen. Zij zijn de schakel tussen de organisatie en de medewerkers en spelen een belangrijke rol in de preventie.
Wil je professionele ondersteuning bij het implementeren van het werkvermogenmodel? Preventned helpt organisaties met wetenschappelijk onderbouwde methoden om werkvermogen, productiviteit en werkgeluk structureel te verbeteren. We bieden maatwerk trajecten die aansluiten bij jouw specifieke situatie en doelen. Voor meer informatie kun je contact met ons opnemen of direct een gratis adviesgesprek inplannen.
